Pierwsze wrażenie: dlaczego jest tak ważne i jak je poprawić?

Choć większość z nas się do tego nie przyznaje, każdy człowiek ma tendencję do oceniania innych na podstawie wyglądu, zachowania oraz umiejętności społecznych. Jest to podświadome działanie, oparte na instynkcie wykształconym w toku ewolucji. Oczywiście obecnie nie ma wokół nas tylu zagrożeń, co kilkanaście tysięcy lat temu, ale wciąż wykazujemy jako gatunek tendencję do stereotypów oraz uproszczonych schematów myślenia.

Pierwsze wrażenie zapisuje się w podświadomości i zostaje w niej na długo. To właśnie ono wpływa na to, czy lubimy inne osoby, czy też niekoniecznie. Duża baza kontaktów oraz umiejętność nawiązywania relacji z innymi są niezbędne do odniesienia sukcesu w życiu zawodowym, o czym świadczy ogromna popularność networkingu.

Sprawdźmy, co psychologia mówi o pierwszym wrażeniu. Naukowcy wskazują w tym kontekście na tzw. efekt aureoli, czyli tendencję do automatycznego przypisywania cech osobowości na podstawie pierwszego wrażenia. W praktyce oznacza to, że jeśli od razu kogoś nie polubimy lub przypiszemy mu negatywną cechę (np. arogancję, niepunktualność), to w przyszłości trudno będzie zweryfikować tę opinię, nawet jeśli jest oparta na nieprawdziwych przesłankach.

Efekt aureoli jest podświadomy, co oznacza, że większość z nas nawet nie zauważa, kiedy ma on miejsce. Co więcej, dotyczy on właściwie wszystkich ludzi, niezależnie od wieku, płci czy doświadczenia życiowego. Psychologia udowadnia, że pierwsze wrażenie wpływa na skuteczność w nawiązywaniu nowych znajomości, także na stopie zawodowej.

Wiele osób zastanawia się, w ile sekund wykształca się pierwsze wrażenie. Zgodnie z popularnym twierdzeniem, podświadoma ocena zajmuje trzy sekundy – to właśnie ten krótki czas jest kluczowy. Jest w tym dużo prawdy, ale badania psychologiczne nie prowadzą do jednoznacznych wniosków. Z większości z nich wynika, że pierwsze kilka, kilkanaście lub nawet kilkadziesiąt sekund na pierwszym spotkaniu ma największe znaczenie.

Nie zawsze da się zrobić dobre pierwsze wrażenie – czasami nie jesteśmy gotowi na poznawanie nowych osób, pracujemy nad ważnym projektem lub po prostu mamy gorszy dzień. Mimo to warto ciągle stosować się do kilku prostych porad, które pozwolą wam zrobić dobre pierwsze wrażenie.

Wygląd zawsze powinien być schludny oraz dostosowany do okoliczności. Dotyczy to podstawowych zasad higieny osobistej. Ubrania powinny być czyste, nie mogą wydzielać nieprzyjemnych zapachów. Należy je regularnie prać, a jeśli się podziurawią – zacerować lub kupić nowe.

Natomiast dostosowanie ubioru do okoliczności jest szczególnie istotne w kontekście kariery zawodowej. Kody ubioru istnieją nie bez powodu. W ostatnich latach mają one coraz mniejsze znaczenie, ale wciąż działają, przynajmniej pod względem nieformalnym. Nie trzeba codziennie zakładać do biura koszuli i marynarki, ale nie wolno też chodzić w nadmiernie luźnym ubraniu, nawet w środku lata. W tym kontekście najlepiej sprawdzają się umiar i zdrowy rozsądek!

Zachowanie jest równie istotne, co wygląd zewnętrzny. W ciągu pierwszych kilkunastu sekund należy pokazać, że jesteśmy pozytywnie nastawieni do życia i otwarci na nowe znajomości. Kluczem do osiągnięcia sukcesu jest uśmiech. Powinien być szczery – nie może być nadmiernie ekspresywny, bo budzi to nieufność.

Umiejętności społeczne są trzecią, często pomijaną odpowiedzią na pytanie jak zrobić dobre pierwsze wrażenie. Aby wyrobić sobie dobrą opinię u nowo poznanej osoby, trzeba rozumieć kontekst społeczny spotkania, a także poznać potrzeby rozmówcy. Uniwersalną umiejętnością, która przydaje się w każdej sytuacji, jest aktywne słuchanie. Równie istotna jest zwięzłość, czyli umiejętność przekazywania kluczowych informacji.